Η δυσμηνόρροια αποτελεί μια κατάσταση η οποία δυσκολεύει πολλές γυναίκες λίγο πριν, αλλά και κατά τη διάρκεια της περιόδου τους. Σε κάποιες περιπτώσεις τα συμπτώματα της δυσμηνόρροιας είναι ήπια – ενώ σε άλλες αρκετά έντονα, εμποδίζοντας την ομαλή καθημερινή δραστηριότητα και υποβαθμίζοντας την ποιότητα ζωής των γυναικών που τα βιώνουν.
Οι πόνοι της περιόδου μπορεί να προέρχονται είτε από φυσιολογικά αίτια (περιπτώσεις πρωτοπαθούς δυσμηνόρροιας), είτε από μη φυσιολογικά αίτια όπως είναι η ενδομητρίωση ή η ύπαρξη ινομυωμάτων (δευτεροπαθής δυσμηνόρροια).
Η ήπιας μορφής δυσμηνόρροια (πρωτοπαθής) οφείλεται σε φυσιολογικούς σπασμούς της μήτρας, φαινόμενο που τείνει να βελτιώνεται με την πάροδο των χρόνων ή μετά από την πρώτη εγκυμοσύνη.
Οι περιπτώσεις πρωτοπαθούς δυσμηνόρροιας – όταν το φαινόμενο δηλαδή δεν προκύπτει από κάποιο παθολογικό αίτιο- προκαλούνται από ορμονικές μεταβολές κατά τη διάρκεια του κύκλου που προκαλούν έντονες συσπάσεις στη μήτρα.
Οι προσταγλανδίνες είναι οι ορμόνες που συνδέονται σε πολύ μεγάλο βαθμό με εμφάνιση των συσπάσεων. Ο ρόλος των συσπάσεων αυτών είναι διττός: αφενός δημιουργούν αγγειοσύσπαση και αιμόσταση στη μήτρα, και αφετέρου απομακρύνουν το αίμα από αυτή. Οι συσπάσεις αυτές δημιουργούν τον έντονο πόνο στην κοιλιά.
Η ένταση των συσπάσεων μπορεί να διαφέρει ανάλογα τη γυναίκα, καθώς παίζει ρόλο η ανατομία του κάθε σώματος. Σημαντικό ρόλο στην παρουσίαση των συμπτωμάτων της δυσμηνόρροιας είναι και η ψυχολογία, που επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό το πως παρουσιάζονται τα συμπτώματα.
Αντίθετα, η δευτεροπαθής δυσμηνόρροια είναι συνέπεια παθολογικών καταστάσεων. Η ενδομητρίωση, τα ινομυώματα, η αδενομύωση, αλλά και η στένωση του τραχήλου είναι οι παθήσεις που σχετίζονται πιο συχνά με την εμφάνιση της δευτεροπαθούς δυσμηνόρροιας. Κάποιες ακόμα αιτίες που μπορεί να δημιουργούν συμπτώματα δυσμηνόρροιας, είναι η ύπαρξη φλεγμονώδους πυελικής νόσου, αλλά και ενδομήτριου σπιράλ.
Για τη σωστή διάγνωση των αιτιών που προκαλούν δυσμηνόρροια, κρίνεται απαραίτητη η επίσκεψη και λήψη συμβουλών αντιμετώπισης από τον ιατρό.
Τα κυριότερα συμπτώματα της δυσμηνόρροιας περιλαμβάνουν:
- Πόνο στην κοιλιά και στη μέση
- Πόνο στο στήθος
- Πόνο στην πλάτη και τους μηρούς
- Πονοκέφαλο
- Ναυτία και εμετό
- Έντονη εφίδρωση
- Λιποθυμία και ζάλη
- Διάρροια
- Δυσκοιλιότητα
- Φούσκωμα
- Αίσθημα κούρασης
- Συναισθηματικές διαταραχές
Σε κάποιες περιπτώσεις γυναικών, ο πόνος μπορεί να συνοδεύεται πολλές φορές και από ναυτία, εμετό και διάρροια, αλλά και από πονοκέφαλο και κατάπτωση της διάθεσης (ψυχολογικές μεταπτώσεις και αλλαγή της διάθεσης). Για τις περιπτώσεις αλλαγής της διάθεσης υπάρχουν συμπληρώματα διατροφής που συμβάλλουν στη συναισθηματική και ψυχολογική ισορροπία.
Η θεραπεία της δυσμηνόρροιας εξαρτάται, όπως είναι φυσικό, από την αιτία εμφάνισης αλλά και την ένταση των συμπτωμάτων. Για ήπιες μορφές πρωτοπαθούς δυσμηνόρροιας, συνήθως συνιστάται η χορήγηση απλών αναλγητικών και/ή σπασμολυτικών φαρμάκων.
Σε κάποιες περιπτώσεις οι γιατροί προτείνουν και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα που έχουν ανακουφιστική δράση κατά των συμπτωμάτων της δυσμηνόρροιας, καθώς αναστέλλουν την σύνθεση των ορμονών (προσταγλανδινών) που δημιουργούν τα πρώτα έντονα σημάδια πόνου. Για αυτό τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα θα πρέπει να λαμβάνονται με την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων της περιόδου.
Επίσης , ο περιορισμός της καφεΐνης, του τσιγάρου καθώς και της κατανάλωσης αλκοόλ, η ισορροπημένη διατροφή αλλά και η συστηματική άθληση, έχει αποδειχθεί ότι βοηθούν σε σημαντικό βαθμό στην μείωση των συμπτωμάτων της δυσμηνόρροιας.
- Διατηρήστε ζεστή την περιοχή της κοιλιάς. Η υψηλή θερμοκρασία στην περιοχή της μήτρας καταπραΰνει τον πόνο και κατευνάζει τα συμπτώματα εμφάνισης κραμπών. Με την χρήση μιας θερμοφόρας βεβαιωθείτε πως η θερμοκρασία στην περιοχή παραμένει σταθερή.
- Λήψη παυσίπονων χαπιών. Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα εμποδίζουν την ανεξέλεγκτη έκκριση των ορμονών και άρα μειώνουν τα συμπτώματα της δυσμηνόρροιας. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας, και ξεκινήστε τη λήψη των παυσίπονων πριν αρχίσει ο πόνος να γίνεται ιδιαίτερα έντονος.
- Ένταξη αθλητικής δραστηριότητας στην καθημερινότητα. Σύμφωνα με έρευνες, οι γυναίκες που αθλούνται υποφέρουν αρκετά πιο σπάνια από συμπτώματα δυσμηνόρροιας.
- Λήψη συμπληρωμάτων διατροφής. Μελέτες δείχνουν ότι η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης Ε, τα συμπληρώματα με Ω3 λιπαρά και τα συμπληρώματα μαγνησίου βοηθούν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων δυσμηνόρροιας. Κάποια συμπληρώματα βοτάνων μπορούν επίσης να βοηθήσουν. Τέτοια είναι η λεβάντα, ο μάραθος και η πυκνογενόλη.
- Αποφύγετε το κάπνισμα. Έχει παρατηρηθεί ότι η δυσμηνόρροια είναι πιο συχνή στις γυναίκες που καπνίζουν συστηματικά. Μπορεί η διακοπή του καπνίσματος να μην είναι εύκολη στην αρχή, αλλά υπάρχουν μέθοδοι διακοπής καπνίσματος που μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά.
- Λήψη χαπιών αντισύλληψης. Μόνο μετά από οδηγία του ιατρού. Η προγεστερόνη που περιέχουν πολλά αντισυλληπτικά χάπια μειώνει το πάχος του ενδομήτριου και χρησιμεύει ως αντισυλληπτική μέθοδος αλλά δρα αποτελεσματικά και κατά της δυσμηνόρροιας.
- Κατανάλωση τσαγιού. Τα συστατικά του τσαγιού μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των πόνων της περιόδου, χαλαρώνοντας τη μήτρα.
Αντίθετα με την πρωτοπαθή δυσμηνόρροια, στη δευτεροπαθή δυσμηνόρροια η θεραπεία είναι συχνά πιο συστηματική, και στοχεύει στην εξάλειψη της αιτίας με φαρμακευτικά ή ακόμα και χειρουργικά μέσα.
Σε κάθε περίπτωση, η συμβουλή του γιατρού είναι απαραίτητη για τη σωστή αντιμετώπιση των έντονων συμπτωμάτων δυσμηνόρροιας.
